بررسی انواع گاز کولر گازی و ویژگی های هرکدام

قلب تپنده کولر گازی، ماده ای به نام مبرد (Refrigerant) یا همان گاز کولر است. مبرد، سیالی است که با جذب و دفع گرما در چرخه ی سرمایشی، نقش مهمی در عملکرد کولر گازی برعهده دارد. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش آگاهی نسبت به اثرات زیست محیطی مواد مختلف، انواع مختلفی از گازهای مبرد برای استفاده در کولرهای گازی توسعه یافته اند. هر کدام از این گازها، ویژگی ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب گاز مناسب برای یک کولر گازی، تصمیمی مهم و نیازمند درک کامل این ویژگی ها است.

دقت کنید که نصب و تعمیر کولرگازی در مشهد و سایر شهرها، باید توسط تکنسین های مجرب و متخصص انجام شود.

انواع گازهای مبرد کولر گازی

در طول سال ها، گازهای مختلفی به عنوان مبرد در کولرهای گازی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این بخش، به بررسی دقیق تر گازهای رایج و مهم می پردازیم:

گاز R22

گاز R22 که با نام تجاری Freon-22 نیز شناخته می شود، یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین گازهای مبرد در کولرهای گازی و سیستم های تهویه مطبوع بوده است. این گاز، دارای ظرفیت سرمایشی بالا، پایداری شیمیایی خوب و قیمت نسبتاً پایین بود که آن را به گزینه ای جذاب برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تبدیل کرده بود. R22 به طور گسترده در کولرهای گازی مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می گرفت.

معایب و وضعیت گاز R22

با وجود مزایای فراوان، R22 یک مشکل اساسی داشت، تخریب لایه اوزون. این گاز، حاوی کلر است که پس از انتشار به جو، با لایه اوزون واکنش داده و آن را تخریب می کند. تخریب لایه اوزون، منجر به افزایش تابش اشعه ماوراء بنفش خورشید به سطح زمین و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و سایر بیماری ها می شود. به همین دلیل، بر اساس پروتکل مونترال و سایر توافق نامه های بین المللی، تولید و مصرف R22 به تدریج در کشورهای مختلف جهان ممنوع شده است.

در حال حاضر، استفاده از R22 در بسیاری از کشورها غیرقانونی است و کولرهای گازی جدید با گازهای جایگزین تولید می شوند. برای جایگزینی R22، گازهای مختلفی از جمله R410A، R134a و R290. پیشنهاد شده اند. کدام از این گازها، ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

گاز R410A

گاز R410A یک ترکیب دوتایی از دو گاز R32 و R125 است. این گاز، جایگزینی مناسب برای R22 محسوب می شود و به طور گسترده در کولرهای گازی جدید استفاده می شود. R410A دارای ظرفیت سرمایشی بالاتری نسبت به R22 است، به این معنی که کولرهای گازی با R410A، می توانند با قدرت کمتری، سرمای بیشتری تولید کنند. همچنین، R410A غیر قابل اشتعال بوده و پایداری شیمیایی بالایی دارد. مهم تر از همه، R410A لایه اوزون را تخریب نمی کند (ODP = 0).

معایب گاز R410A

با وجود مزایای فراوان، R410A نیز معایبی دارد. این گاز، دارای پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) بالاتری نسبت به R22 است، به این معنی که در صورت انتشار به جو، اثرات بیشتری بر گرمایش جهانی خواهد داشت. همچنین، R410A فشار بالاتری نسبت به R22 دارد که نیازمند استفاده از قطعات مقاوم تر در کولرهای گازی است. این موضوع، هزینه تولید کولرهای گازی با R410A را افزایش می دهد.

گاز R134a

گاز R134a یک مبرد هیدروفلوئوروکربن (HFC) به شمار می رود که به طور گسترده در سیستم های تهویه مطبوع خودروها، یخچال ها و کولرهای گازی کوچک استفاده می شود. R134a غیر قابل اشتعال، غیر سمی و دارای ODP = 0 است. این گاز، پایداری شیمیایی خوبی دارد و به راحتی در دسترس قرار دارد.

معایب R134a

این گاز دارای ظرفیت سرمایشی پایین تری نسبت به R22 و R410A است. به همین دلیل، استفاده از آن در کولرهای گازی بزرگتر، کارایی کمتری دارد. مهم ترین عیب R134a، GWP بالای آن محسوب می گردد. انتشار این گاز به جو، تاثیر قابل توجهی بر گرمایش جهانی دارد.

گاز R290 پروپان

گاز R290 یا پروپان، یک هیدروکربن طبیعی به حساب می اید که به عنوان یک مبرد سازگار با محیط زیست، مورد توجه قرار گرفته است R290 دارای ODP = 0 و GWP بسیار پایینی است. این گاز، ظرفیت سرمایشی بالایی دارد و به دلیل خواص ترمودینامیکی مطلوب، راندمان بالایی را در کولرهای گازی ارائه می دهد.

معایب گاز R290

مهم ترین عیب R290، قابل اشتعال بودن آن است. این موضوع، نیازمند رعایت نکات ایمنی خاص در طراحی، ساخت و نصب کولرهای گازی با R290 خواهد بود. به همین دلیل، استفاده از R290 در کولرهای گازی بزرگ، با محدودیت هایی مواجه است. در حال حاضر،R290 بیشتر در کولرهای گازی کوچک و قابل حمل استفاده می شود.

گاز R744دی اکسید کربن

گاز R744 یا دی اکسید کربن، یک مبرد طبیعی و غیر سمی بوده که به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می شود. R744 دارای ODP = 0 و GWP بسیار پایینی است. این گاز، ارزان قیمت و به راحتی در دسترس قرار دارد.

معایب گاز R744

این گاز در فشارهای بسیار بالا کار می کند که نیازمند استفاده از قطعات بسیار مقاوم در کولرهای گازی است. این موضوع، هزینه تولید کولرهای گازی با R744 را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. به همین دلیل، استفاده از R744 در کولرهای گازی هنوز در مراحل اولیه توسعه است و کاربرد محدودی دارد.

مقایسه و انتخاب گاز مناسب برای کولر گازی

انتخاب گاز مناسب برای کولر گازی، یک تصمیم مهم است که نیازمند در نظر گرفتن عوامل مختلفی است، از جمله عواملی که در انتخاب گاز مناسب برای کولر گازی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ظرفیت سرمایشی مورد نیاز: کولرهای گازی با ظرفیت های مختلف، نیازمند گازهایی با ویژگی های خاص هستند.
• اثرات زیست محیطی: انتخاب گازهایی با ODP و GWP پایین، به حفظ محیط زیست کمک می کند.
• ایمنی: گازهای قابل اشتعال، نیازمند رعایت نکات ایمنی خاص هستند.
• هزینه: قیمت گاز و هزینه قطعات مورد نیاز برای استفاده از آن، باید در نظر گرفته شود.
• قوانین و مقررات محلی: در بسیاری از کشورها، استفاده از برخی گازها ممنوع یا محدود شده است.

به طور کلی، گاز R410A در حال حاضر، رایج ترین گاز مورد استفاده در کولرهای گازی جدید است. این گاز، تعادلی بین ظرفیت سرمایشی، ایمنی و اثرات زیست محیطی ارائه می دهد. با این حال، گازهای R290 و R744 به عنوان جایگزین های پایدارتر و سازگارتر با محیط زیست، در حال توسعه و گسترش هستند.

نتیجه گیری

شناخت انواع گاز کولر گازی برای انتخاب درست و به‌صرفه بسیار مهم است. گازهای R22 و R410A هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند؛ اما در حال حاضر، گازهای جدیدتر مثل R290 و R744 به دلیل راندمان بالاتر و آسیب کمتر به محیط زیست، گزینه های بهتری هستند. برای مشاوره دقیق تر می توانید با متخصصان تاسیسات خدمات ایران در ارتباط باشید.